Konstrukcja bani
Dawna, tradycyjna bania, to samodzielny budynek drewniany budowany z grubego bala, składający się zazwyczaj z dwóch izb. Pierwsza to przedsionek pełniący też często funkcję wypoczywalni i przebieralni, gdzie można zostawić okrycie wierzchnie. Druga izba, to bania właściwa, czyli pomieszczeni w którym jest wysoka temperatura i wilgotność, nazywana też parzelnią.
Bania właściwa – parzelnia
Tradycyjna bania posiadał ściany tylko z drewna, z którego była wykonana (czyli z bala). Obecnie spotykane banie mogą mieć ściany wyłożone boazerią drewniana.
W bani znajdują się drewniane ławeczki na kilku poziomach oraz piec, a dokładnie, to jego przewód kominowy obłożony dużą ilością kamieni, na które lejemy wodę. Może też na piecu stać kocioł z wodą, która gotując wytwarza dodatkowo parę.
W bani właściwej (parzelni) powinien też stać ceberek z wodą i chochelką do polewania kamieni oraz ceberek z zimną wodą do moczenia witek (miotełek). Można też umieścić termometr na ścianie. Zegar uważam, że jest zbędny. Każdy przebywa w bani tyle ile może i ma ochotę. A potem do rzeki lub jeziora.
Parzelnia czyli pomieszczenie właściwe bani powinno być wykonane w zgodzie z naturą. Żadnych PCV itp. Drewno, kamień i metal to podstawa.
Pomieszczenie parzelni powinno mieć ściany i sufit wykonane z drzewa liściastego. Ważna jest dobra wentylacja takiego pomieszczenia. Musi ono mieć dopływ powietrza do paleniska jeśli piec jest z paleniskiem wewnątrz oraz kratkę wentylacyjną pozwalającą na ujście powietrza i ewentualnie dymu.
Wysokość minimalna takiego pomieszczenia, bez względu czy jest ona wykonana na zewnątrz w wolno stojącym budynku, czy w innym pomieszczeniu to 210 cm!
Podyktowane jest to późniejszym rozmieszczeniem ławek.
Ławki w parzelni
Aby było wygodnie najwyższa półka ławek musi być oddalona co najmniej 1,1m od sufitu, tak aby ludzie siedzący na tej ławie nie musieli się schylać.
Wygodna szerokość ław to 60cm. Pozwala ona na swobodne położenie się na ławie. Najszersza ława jest górna, niższe są na ogół węższe ok 45-50cm. Pierwsza ława powinna być zamontowana na wysokości 45cm od posadzki. Kolejne w takiej samej odległości.
Kształt i wielkość ław zależy od gabarytów bani.
Najlepszym materiałem na ławki jest drewno drzew liściastych np. osika, olcha lub abachi.
Wszystkie elementy drewniane w bani muszą mieć zaokrąglone krawędzie.
Odległość pomiędzy deskami siedzisk wynosi ok. 1-1,5cm.
Wkręty montażowe zawsze są montowane od dołu, aby nie było możliwości kontaktu z ciałem.
Odległość pomiędzy podporami ławki zależna jest od grubości listew użytych na ławkę i wynosi:
- 600mm dla listwy 22mm
- 900mm dla listwy 25mm
- 1200mm dla listwy 44mm
- 1800mm dla listwy 63mm
Należy pamiętać, że szerokość listwy nie powinna przekraczać 4 krotnej jej grubości.
źródło: http://www.rusbani.ru/
Wypoczywalnia
Pomieszczenie do którego wchodzimy z podwórza. W nim są ławki i może być też ustawiony stół na którym powinna stać ciepła ziołowa herbata.
Czasami spotyka się też budowane natryski, ale nie jest to typowe wyposażenie bani. Raczej nowoczesnej sauny parowej.
W wypoczywalni zazwyczaj znajduje się tez palenisko do pieca ogrzewającego banię właściwą. Piec ten może też ogrzewać pomieszczenie wypoczywalni. Obok pieca znajduje się też poukładane drewno.
Projekty komercyjne bań w Rosji
Piec do bani
Piec w bani to jego serce. W związku z tym powinien być solidny, trwały i o odpowiedniej mocy dostosowanej do powierzchni i kubatury bani. Piece na wschodzie są często z cegieł i takie powinny być w bani. Jednak u nas brak jest fachowców w tej materii i piece SA zazwyczaj metalowe obłożone kamieniem, czyli prawie jak w saunie.
Piec powinien mieć palenisko z dostępem od strony pomieszczenia wypoczywali lub bezpośrednio z parzelni, czasem spotyka się z paleniskiem na zewnątrz budynku. Serce pieca z kamieniami znajduje się wewnątrz bani właściwej.
Konstrukcje pieców są różne pod względem sposobu wykonania i wykończenia. Cześć pieca znajdująca się w bani właściwej to kawałek przewodu kominowego wykonanego z blachy, rury., itp.
Schemat konstrukcji pieca przedstawia poniższy szkic.
Przykładowe piece w Polsce – własnej roboty
Piec z cegły